In 2021 maakten de VNG en het Rijk bestuurlijke afspraken om wachttijden in de jeugdzorg terug te dringen op basis van goed inzicht en overzicht. Hieruit volgde het landelijke programma Aanpak Wachttijden, dat loopt tot en met 2025.  Wat ziet Inge als de belangrijkste uitdaging voor dit programma? “We proberen een voedingsbodem te bieden voor anders kijken en anders werken. We beseffen dat het complex is en dat we het vraagstuk van wachttijden daarom op een andere manier moeten benaderen. Dit vraagt om een systemische benadering waarin veerkracht centraal staat: het vermogen van jongeren en gezinnen om met veranderingen om te gaan, gecombineerd met een veerkrachtig jeugdstelsel. Dit betekent breder systeemgericht kijken naar onderliggende oorzaken, naar interacties tussen problemen, organisaties en relaties tussen mensen.”

"Denk vooral aan commitment van alle partijen, ook vanuit perspectief van jongeren en ouders."

Dat klinkt mooi, maar wat betekent dat in de praktijk? Wat kan je vanuit Aanpak Wachttijden daarbij bieden aan regio’s als Haaglanden? We krijgen een brede blik in de keuken en lopen meerjarig mee in diverse regio’s. Maar we gaan niet zo maar met elke regio aan de slag. Bestuurlijke steun in de regio is één van de vereisten. Ook moet er capaciteit beschikbaar zijn van de regio zelf. Een andere belangrijke randvoorwaarde is dat alle partijen in het proces betrokken zijn. Stap één is altijd dat we een gezamenlijk beeld krijgen waar de gedeelde pijn zit, maar ook waar energie zit om mee aan de slag te gaan. Wat in andere regio’s is geleerd, nemen wij mee. Zodat die lessen breder gedeeld worden. “Met een team bestaande uit onder meer data-analisten en ontwerpers kunnen we ontwerpend aan de slag voor de praktijk. Vragen als: wie heb je nodig in het ontwerpproces? En:  hoe kan je het draagvlak versterken?” komen daarbij aan bod.”

Wat zou je Haaglanden adviseren, bijvoorbeeld op basis van wat andere regio’s hebben gedaan? “Bij grote complexiteit zijn er helaas geen best practices, omdat we te maken hebben met een emergente praktijk. Even een pas op de plaats maken is nu belangrijk. Niet te snel in de oplossingen schieten! Werk eerst verder aan de vraagformulering en het draagvlak voor het vervolgproces. Denk vooral aan commitment van alle partijen, ook vanuit perspectief van jongeren en ouders. Het is goed om het klein te maken en ergens te beginnen. Zet de partijen bij elkaar om ook vanuit casusniveau oplossingen te zoeken. Dat geeft energie voor verdere stappen.”

Lees meer over de landelijke aanpak van wachttijden in de jeugdzorg in de recent gepubliceerde Voortgangsrapportage Aanpak Wachttijden 2024. (Bijdragen over de regio Haaglanden zijn te vinden op pagina’s 35 en 46.)

Bekijk ook de presentatie van de deeltafel van 21 november jl. over dit thema.